LIVE
AZ
TR
RU
EN
1965-ci il iyulun 14-də NASA-nın "Mariner 4" adlı kosmik aparatı Mars planetinin yanından keçərək bu səyyarədən Yerdəki insanlara ilk dəfə olaraq yaxın plan görüntülərini göndərdi. Bu missiya, o dövrə qədər Marsla bağlı formalaşmış təsəvvürləri tamamilə dəyişdi və "Qırmızı Planet"in əsl simasını ortaya qoydu.
Romantik Təsəvvürlərdən Elmə Sədaqət
XIX və XX əsrlərdə məşhur astronom Percival Lowell və onun kimi tədqiqatçılar Marsın səthində süni kanalların mövcud olduğuna və bunların ağıllı bir sivilizasiya tərəfindən inşa edildiyinə inanırdılar. Lakin "Mariner 4" aparatının çəkdiyi 22 ədəd aşağı keyfiyyətli qara-ağ fotoşəkil bu nəzəriyyələri təkzib etdi. Görüntülər Marsın Ay səthinə bənzəyən, kraterlərlə dolu və qurumuş bir çöl olduğunu göstərdi. Bununla yanaşı, planetin atmosferinin Yer atmosferindən min dəfə daha seyrək olduğu da müəyyən edildi.
Texnoloji Sərhədləri Aşan Uğur
"Mariner 4" missiyası, NASA-nın Jet Propulsion Laboratory (JPL) və Kaliforniya Texnologiya İnstitutu (Caltech) alimlərinin rəhbərliyi ilə, dövrün texnoloji məhdudiyyətlərinə baxmayaraq, böyük uğurla həyata keçirildi. Cihazın üzərində quraşdırılmış Vidikon tipli kamera xüsusi olaraq kosmos mühitinə davamlı şəkildə hazırlanmışdı. Bu missiyanın ən böyük əhəmiyyətlərindən biri, Marsı yalnız elmi araşdırma obyekti kimi deyil, həm də ictimaiyyət üçün vizual olaraq əlçatan bir səyyarə halına gətirməsi oldu.
Uğursuzluqdan Uğura: Mariner 3 və 4
"Mariner 4" aparatı 1964-cü il noyabrın 28-də buraxıldı və yeddi aylıq səyahətdən sonra Marsa yaxınlaşdı. Ondan əvvəlki "Mariner 3" buraxılışı texniki nasazlıq səbəbilə uğursuz olmuşdu. O dövrdə kosmik naviqasiya sistemləri, məsələn, ulduz izləmə texnologiyası, hələ ilkin mərhələdə idi.
Sadəcə Şəkillər Deyil, Eyni Zamanda Elmi Məlumatlar
"Mariner 4" yalnız Marsın görüntülərini çəkməklə kifayətlənmədi. O, kosmik şüalar, maqnit sahələri və atmosfer sıxlığı ilə bağlı da mühüm elmi məlumatlar topladı. Missiya 1967-ci ilə qədər davam edərək Günəş Sisteminin dərinliklərindən məlumat göndərməyə davam etdi.
Elmi İrsi: Bu Günə Təsiri
Hazırda Marsda fəaliyyət göstərən "Perseverance" və "Curiosity" kimi robotlar, məhz "Mariner 4" missiyasının qoyduğu elmi və texnoloji bünövrə sayəsində mövcuddur. 1965-ci ildə baş tutan bu ilk yaxınlaşma, Marsda bir zamanlar həyatın ola biləcəyinə dair müasir tədqiqatların başlanğıc nöqtəsi hesab olunur.
Xəbər Müəllifi: Vasif Şükür
