LIVE
AZ
TR
RU
EN
Naqillərə ehtiyac qalmadan, kilometrlərlə uzaqda yerləşən hədəfə enerji ötürülməsi artıq elmi-fantastika deyil. ABŞ Müdafiə Nazirliyi həyata keçirdiyi son sınaqla 8,6 kilometrlik rekord bir göstəriciyə nail olub.
Aydınlar.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, uzaq məsafədən enerji ötürülməsi sahəsində mühüm bir irəliləyişə imza atan DARPA (Müdafiə Qabaqcıl Tədqiqat Layihələri Agentliyi), simsiz enerji ötürülməsi texnologiyasında yeni bir dövrün başlanğıcını qoydu. Agentlik, POWER (Persistent Optical Wireless Energy Relay) adlanan proqram çərçivəsində 15 iyun 2025-ci ildə həyata keçirilən sınaqda, 800 vatt gücündə enerjini 8,6 kilometrlik məsafəyə uğurla ötürüb. Bu tarixi sınaq, bu günə qədər qeydə alınan ən uzun məsafəli və yüksək güclü simsiz enerji ötürülməsi kimi tarixə düşüb.
Sınağın əsasını, cəmi üç ay ərzində Teravec Technologies şirkəti tərəfindən hazırlanmış yer stansiyası təşkil edib. İnfraqırmızı lazer şüası atmosfer maneələrinə baxmayaraq hədəfə dəqiq yönəldilərək, xüsusi hazırlanmış fotovoltaik hüceyrələr vasitəsilə elektrik enerjisinə çevrilib. Parabolik güzgü ilə fokuslanan lazer şüası nəticəsində enerji çevrilmə göstəricisi təqribən 20 faiz səviyyəsinə çatıb. Yalnız 30 saniyə davam edən bu qısa ötürmə zamanı 1 meqacouldan çox enerji uğurla köçürülüb. Hətta sistemin səmərəliliyini nümayiş etdirmək üçün sınaq əsnasında müəyyən miqdarda qarğıdalı da partladılıb.
Bu nailiyyəti əvvəlki sınaqlardan fərqləndirən ən vacib məqam, ötürmənin yalnız yüksək gücdə deyil, eyni zamanda uzun məsafədə reallaşdırılmasıdır. Lazer şüasının atmosferdəki dalğalanmalardan təsirlənməsinin qarşısını almaq üçün adaptiv optika və yüksək dəqiqlikli istiqamətləndirmə mexanizmlərindən istifadə edilib. Bundan əvvəl 400 vatt gücündə lazer 1 kilometrlik məsafədə 12 saat ərzində sınaqdan keçirilmişdi. Lakin bu dəfə DARPA üçün əsas prioritet vaxt deyil, məsafə olub.
Layihənin birinci mərhələsi White Sands Raket Sınaq Sahəsində tamamlanıb. İndi isə diqqət ikinci mərhələyə yönəlib. 2027-ci ilə qədər 10 kilovattlıq enerjinin 200 kilometrlik məsafəyə ötürülməsi planlaşdırılır. Üstəlik, bu dəfə havadan-havaya enerji ötürülməsi də gündəmdədir. Bu texnologiyanın inkişafı ilə uzaq hərbi bazalara, pilotsuz uçuş aparatlarına və ya təcrid olunmuş məlumat mərkəzlərinə enerji göndərmək mümkün olacaq.
Xəbər Müəllifi: Vasif Şükür
